Los geógrafos gallegos tenemos pendiente el estudio de la emigración y sus roles de género. En el pasado emigraban primero los hombres y hoy en día son las mujeres. ¿Por qué? El espacio familiar parece dominado por el patriarcado y sus consecuencias están por aparecer.
En todos los países nacen más niños que niñas pero las mujeres tienen mayor esperanza de vida. En Galicia las mujeres viven más años que los hombres y superan holgadamente los 80 años, con lo cual previsiblemente aumentarán su media de vida en las próximas décadas. Podemos pensar que las niñas que nacen actualmente pueden aspirar seriamente a superar los 100 años en mayor medida que los hombres. Por tanto el hecho de que en 84 municipios gallegos predominen los hombres es una anomalía respecto a la tendencia general; esto es sinónimo de la existencia de importantes flujos de emigración femenina hacia el exterior. Estamos en entornos sociales incapaces de sostener sus recursos demográficos. Las mujeres son las primeras en abandonar el hogar familiar; se marchan en edades tempranas por el escaso futuro que les depara. Esta situación es propia de comunidades rurales en zonas de montaña con roles de dominio patriarcal. No olvidemos que las relaciones de género en las familias suelen ser negativas para la mujeres.
Si te interesa el tema y quieres profundizar puedes leer esta entrevita en La Voz de Galicia del 20/01/2014:
http://www.lavozdegalicia.es/noticia/lugo/2014/01/20/mujer-primera-emigrar/0003_201401L20C3992.htm
Dende a miña opinión, unha das posibles causas do abandono por parte das mulleres das zonas rurales pode ser a estratificación socio-económica asociada aos medios de producción, en especial, en aqueles casos onde a poboación ten pouca dotación tanto de recursos materiais e económicos, como educativos.
ResponderEliminarTradicionalmente, e sobre todo en economías familiares, a man de obra tende a ser física, polo que predominabann os homes sobre as mulleres. Como consecuencia disto, dase lugar, unha situación na que moitas mulleres, con ánimo de buscar novas oportunidades tanto laborales, coma sociales, busquen entornos máis propicios as súas destrezas, coma as cidades, ou a emigración, onde poderían afrontar sin dispor de grandes recursos educativos ou económicos, de maiores oportunidades de traballo, sobre todo no sector terciario.
Pero no medio rural galego tradicional no s.XIX e XX emigraban primeiro os homes. Por que?
ResponderEliminarPersoalmente, estou en desacordo coa afirmación de que no noso país predomine o patriarcado. Máis aínda, creo que a sociedade galega foi no pasado recente e é na actualidade aínda matriarcal. As mulleres foron as que levaron o peso real dos fogares: eran con diferenza as que máis traballaban, pois alén do esforzo físico, recaía sobre elas o coidado dos fillos, da casa, do marido e das persoas maiores e dependentes. Moi similar á actualidade. Se ben o home podía ser aquel que tomase decisións no plano económico e mesmo laboral, vexo axeitado considerar todo o peso que as mulleres galegas levaban ás costas e non era infrecuente que fosen elas as que tivesen a última palabra nun núcleo familiar maduro, no que elas eran nais, esposas e traballadoras. É a mesma opinión que comparte, por exemplo, esta traballadora galega na actualidade:http://m.elcorreogallego.es/galicia/ecg/ana-maria-duran-la-cultura-gallega-es-matriarcal-como-mujer-estoy-empenada-en-promover-la-igualdad/idEdicion-2009-08-01/idNoticia-453874/. O paradigma disto son todas as mulleres que quedaban a cargo da casa nas vilas e aldeas mariñeiras mentres o home pasaba longas temporadas en altamar; se observamos as estruturas familiares na costa, veremos que isto aínda é moi visíbel e as mulleres son "as que levan os pantalóns", se se me permite a expresión coloquial. Pode que no feito de termos esa sociedade matriarcal estea a orixe de emigraren os homes nun principio: en tempos nos que a familia era unha estrutura social moito máis sólida e grande ca na actualidade, o home podía abandonar a familia para traballos duros lonxe dun fogar que quedaba baixo o amparo e control da muller galega, coma aquelas mulleres que vían o home marchar para altamar. A emigración e as súas carcterísticas na actualidade cambiaron: as mulleres galegas herdan a fortaleza dos matriarcados que as levan a ter máis iniciativa e entusiasmo na súa formación, ou ben a tela para gañarse a vida nun momento no que as estruturas relixiosas e políticas xa non a someten a unha figura masculina de control, coma no pasado, pero que non podemos chamar patriarcado, senón machismo no marco dun evidente matriarcado: poder do home, mais importancia efectiva da muller.
ResponderEliminar